شیوه اعزام زائران به عتبات مشکل دارد/ نیازمند طراحی الگوهایی برای کارگزاران هستیم

«حجت‌الاسلام ‌حمید احمدی» مدیر آموزش معاونت فرهنگی بعثه مقام معظم رهبری در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا با اشاره به لزوم توجه به آموزش در سفر عتبات عالیات گفت: ایرانیان در سفر به عتبات باید بدانند که وارد یک کشور دیگر با فرهنگ، آداب و سنت‌های دیگری شده‌اند، همچنین وارد اماکن مقدسی می‌شوند که آداب خاص خود را دارد و این موضوع نیازمند توجیه شدن زائر و آموزش به او  است. ما در خصوص سفر به  عتبات در طول سال اخیر با مشکلی جدی مواجه هستیم که باید برای آن تدابیری اندیشیده شود و این مشکل به شیوه اعزام زائران باز می‌گردد.

وی با اشاره به سفر زائران با کاروان‌های تحت پوشش سازمان حج و زیارت ادامه داد: برای کاروان‌هایی که از طریق سازمان حج و زیارت به عتبات اعزام می‌شوند، تمهیداتی اندیشیده شده است و عمدتا کلاس‌های آموزشی برای آنها برگزار و توجیه می‌شوند. همچنین مداح‌‌های آموزش دیده همراه این کاروان‌ها هستند.

مدیر آموزش معاونت فرهنگی بعثه مقام معظم رهبری با اشاره به زائرانی که در قالب کاروان‌های آزاد به عتبات می‌روند، تصریح کرد: بخش زیادی از زائران که به عتبات اعزام می‌شوند، افرادی هستند که به صورت آزاد و در قالب کاروان‌هایی که زیرمجموعه سازمان حج و زیارت نیستند به این سفر می‌روند و این افراد نه توجیه می‌شوند و نه آموزش به آنها داده می‌شود و از همین رو شکایت‌هایی به ما می‌شود.

احمدی تاکید کرد: از نوع شیوه و برخورد این افراد نیز گلایه‌‌هایی به ما می‌شود، حتی گاهی اوقات کاروان‌ها برای اینکه صرفه‌جویی کنند اقداماتی که لازم است را برای زائران انجام نمی‌دهند. معتقدم باید از طریق دفاتر آژانس‌ها، افرادی که در قالب کاروان‌‌های آزاد به عتبات اعزام می‌شوند، توجیه شوند، چراکه این سفر، سفری است که دارای مناسک مذهبی و دینی است و زائران با حضور در کشوری دیگر به عنوان نمایندگان کشور ما در آنجا حاضر می‌شوند و باید شان و حرمت مردم ایران، فرهنگ و .... مورد توجه قرار گیرد و لازمه این امر نیز این است که بر شیوه اعزام و دیگر موارد تغییراتی اعمال شود.

وی ادامه داد: باید افراد موظف باشند به هر طریقی که به این سفر می‌روند، آموزش‌های لازم را برای حضور در این مکان‌‌ها ببینند تا ما شاهد چنین موضوعاتی نباشیم. متاسفانه نوع تعامل و برخورد با ماموران، حضور در اماکن عمومی، عدم توجیه در خصوص مقررات و قوانین کشور عراق از سوی زائران رعایت نمی‌شود. همچنین متاسفانه گاهی اوقات زائران به حساسیت‌‌های مذهبی که در کشور عراق وجود دارد توجه نداشته و برخی امور که جزئی از خرافات است را انجام می‌دهد و ما شاهد تبعاتی در این زمینه هستیم.

مدیر آموزش معاونت فرهنگی بعثه مقام معظم رهبری با تاکید بر اینکه باید بر نوع و شیوه اعزام زائران نظارت جدی شود، تصریح کرد: باید تکالیفی مقرر شود که افراد و دفاتر زیارتی که اقدام به اعزام زائران به عتبات می‌کنند، این موارد را رعایت کرده و حتما برای زائران کلاس‌های توجیهی و آموزشی برگزار کنند و آنها را نسبت به آداب، سنت، فرهنگ و اصل شیوه حضور در کشور دیگر، آداب زیارت و مدیریت معنوی سفر، آگاه کنند.

احمدی در خصوص آموزش به زائرانی که از طریق کاروان‌های آزاد به عتبات سفر می‌کنند، تصریح کرد: قوانین کاملا روشن است و همه باید به قوانینی که وجود دارد عمل کنند و با سازمان حج هماهنگ شده اقدامات خود را انجام دهند و منظور این نیست که این کاروان‌ها تعطیل شوند، اما تا زمانی که یک عزم جدی در این خصوص ایجاد نشود، قطعا این مشکلات وجود دارد.

وی تاکید کرد: همه دستگاه‌ها و نهادها باید بپذیرند که متولی امور زیارت در خارج از کشور سازمان حج و زیارت است. سازمان حج و زیارت نیز چنانچه ساز و کارهای مناسب ندارد، قطعا باید آنها را فراهم کند اما همه باید این موضوع را بپذیرند تا با مشکلات کمتری در این خصوص مواجه باشیم. مشکلاتی که در زمینه‌های بهداشت، کنسولی، حقوقی و ... وجود دارد و ممکن است مردم در جریان این امور نیز نباشند، اما با آموزش می‌توانیم از این مشکلات که دارای تبعات گوناگونی نیز هستند جلوگیری کنیم. بیشترین مشکلات ما نیز مربوط به حوزه‌های رفتاری و عدم آشنایی با آداب و سنت مردم و همچنین اقتضائات زیارت در ایام خاص مانند روز اربعین است.

مدیر آموزش معاونت فرهنگی بعثه مقام معظم رهبری خاطرنشان کرد: در مراسمی مانند اربعین نیز که مردم بدون حضور در کاروان و به صورت فردی یا گروهی به عتبات سفر می‌کنند، لازم است رسانه‌ها ورود جدی‌تر در این زمینه داشته باشند ،ما در بسیاری از حوزه‌ها با آسیب‌هایی مواجه هستیم که می‌توان آن‌ها را با آموزش برطرف کرد به طور مثال در سال‌های گذشته زائران در روز اربعین باز هم در کربلا می‌ماندند، اما خوشبختانه در حال حاضر زائران در پایان روز اربعین به ایران باز می‌گردند و با آموزش‌هایی که به زائران ارائه داده شده است، متوجه شده‌اند که سفر اربعین فقط منحصر به روز اربعین نیست و مردم سفر خود را مدیریت کرده‌اند. همچنین امسال با توجه اطلاع‌رسانی خوبی که در خصوص مشکلات مرز‌ها و زیرساخت‌ها به زائران صورت گرفت، مردم ترددهای خود را مدیریت کردند و با اینکه افزایش بیش از 80 درصدی زائران را داشتیم، اما مشکلات ما بسیار کمتر بود و این بیانگر این است که اگر مردم اطلاعات کافی داشته و آموزش دیده باشند سفر عتبات بدون تبعات کمتری برگزار خواهد شد.

احمدی با تاکید براینکه الگوهایی برای کارگزاران نیز باید طراحی کنیم، گفت: در عراق در ایام اربعین توزیع غذا توسط موکب‌داران عراقی از ساعت 8 صبح شروع می‌شود و زائری که در راه است از نه صبح می‌تواند ناهار میل کند و به نظرم باید به موکب‌داران توصیه کنیم که ساعت توزیع غذا را بین ساعت 12 تا 14 قرار دهند تا از چند بار غذا خوردن جلوگیری شود. متاسفانه در سفر اربعین اسراف نه به معنی دور ریختن بلکه به معنی زیاد مصرف کردن و خوردن بیش از حد به دلیل تنوع غذایی که وجود دارد دیده می‌شود و نیاز دارد که با آموزش‌های جدی‌تری این مشکلات را برطرف کنیم، از سوی دیگر هرچه جلوتر می‌رویم با گرمای هوا مواجه می‌شویم و باید در خصوص بهداشت دقت بیشتری داشته باشیم.

مدیر آموزش معاونت فرهنگی بعثه مقام معظم رهبری با تاکید بر اینکه مشارکت مردم در این سفر باید بیشتر باشد، گفت: برخی تصور می‌کنند، این سفر یک سفر رایگان است و توقع اینکه عراقی‌ها موظف هستند از ما پذیرایی کنند نگاه درستی نیست و باید بدانیم که ما زائر هستیم و مهمانوازی عراقی‌ها را لطف تلقی کنیم نه اینکه آنها وظیفه دارند از ما پذیرایی کنند، چراکه آنها از طرف نهاد یا دولتی حمایت نمی‌شوند و ما نیز خودمان باید مشارکت کنیم و نباید توقعی از مردم عراق داشته باشیم و لازمه این کار نیز این است که روحیه مشارکت‌پذیری مردم را افزایش دهیم.

احمدی با بیان اینکه باید ساز و کار مشخصی برای اربعین در نظر گرفته شود، گفت: قطعا باید الگوهایی برای این موضوع نیز طراحی شود، اما معتقدم الگوهایی شبیه حج و زیارت که در سفر حج انجام می‌شود در سفر اربعین پاسخگو نیست ما به دلایل بسیاری از جمله امنیت به مردم توصیه می‌کنیم که به صورت گروهی در ایام اربعین سفر کنند، اما باید مدل‌هایی برای این سفر تعریف کرد که در عین حالی که جنبه‌های مردمی بودن سفر حفظ می‌شود، زائران به صورت سازمان‌یافته‌تری به این سفر اعزام شوند و نیاز به تعریف مدل‌هایی دارد و اندیشکده‌هایی که در شورای راهبردی ستاد اربعین وجود دارد، مدل‌هایی را ارائه دهند که این مدل‌ها با فضا و اقتضائات اربعین مناسب باشد و در عین حالی که جنبه مردمی بودن آن حفظ می‌شود، از این بی‌سامانی هم نجات پیدا کند. طراحی الگوهای مناسب می‌تواند در همه زمینه‌ها به ما کمک کند.