احتمال وقوع زلزله با پدیده اَبَر ماه

یکی از پدیده‌های جالب در امر زمین‌شناسی و نجوم، وقوع زلزله‌هایی است که به هنگام خورشید گرفتگی کامل و یا ماه گرفتگی (همراه با تغییر رنگ تلالو ماه) رخ میدهد. دوشنبه شب ششم اردیبهشت، ماه کامل داخل آسمان قابل مشاهده است. در این زمان ماه از نظر مداری به کره زمین نزدیکتر است و در نتیجه درخشانتر خواهد بود که به این پدیده ابر ماه یا سوپرمون (Supermoon) میگویند. زمانی است که قرص ماه از حالت تیغه‌ای و هلالی به صورت قرص کامل در می‌آید که به آن بدر گفته میشود و رفته رفته به زمین نزدیک میشود.

در این حالت نیروی جذر و مدی به حداکثر خود میرسد و ما در آن روز بالاترین مد و پایین‌ترین جذر را در آبهای کشور شاهد هستیم. نیروی جذر و مد قویترین نیرویی است که به زمین وارد میشود و باعث تغییر شکل میشود که میتواند منجر به آزادسازی نیروی ذخیره شده گسل‌ها عمل کند. ما باید بر حسب آمار و ارقام به تجزیه و تحلیل بحث‌های علمی بپردازیم، هنگامی که هلال ماه کامل دیده میشود و یا سایر پدیده ‌هایی از این قبیل، آمار زمین لرزه‌ها بیشتر میشود. از نمونه زلزله‌های ۲۰سال گذشته میتوان به زمین لرزه‌های شیلی که در ۲۷ فوریه ۲۰۱۰ به بزرگای ۸.۸، زلزله سوماترای اندونزی در ۲۶ دسامبر ۲۰۰۴ به بزرگای ۹.۱، زلزله توهوکو ژاپن در ۱۱ مارس ۲۰۱۱ به بزرگای ۹ و… که همگی سونامی قوی و همزمان با وجود تنشهای جذر و مدی بالا بوده اند، اشاره نمود. درست است که جذر و مد به میزان کمی روی بارگزاری لایه‌های تکتونیکی در پوسته تاثیر میگذارد، اما میتواند به عنوان یکی از فاکتورها مورد توجه قرار گیرد.

همزمان با پدیده ابر ماه یا سوپرمون احتمال وقوع زلزله در کشورمان وجود دارد، البته این بدان معنا نیست که زلزله‌ای با بزرگای بالا اتفاق بیفتد، بلکه ممکن است در حد یک الی دو ریشتر باشد. اینکه عده‌ای اظهار میکنند که ماه کامل صورتی رنگ (pinkmoon) است، نباید انتظار داشته باشیم که در این روز ماه صورتی رنگ دیده شود. گفته می‌شود دلیل نامگذاری این پدیده رویش یک گیاه صورتی رنگ وحشی است که در ماه آوریل در سراسر کانادا و آمریکا می‌روید، است. ولی در اصل در اثر نزدیک شدن ماه به زمین در اثر طیف رنگی که از انوار ساطع شده از خورشید جذب مینماید و به شکل نارنجی پر رنگ یا قرمز خونی درمی‌آید.