تاریخ ایران از نگاه شاهزادگان قاجار در کتاب «بینش و روش تاریخ‌نگاری شاهزادگان مورخ قاجار»
کتاب «بینش و روش تاریخ‌نگاری شاهزادگان مورخ قاجار» سعی دارد بخشی از تاریخ ایران را از زبان تاریخ‌نگارانی بیان کند که شاید از چشم مورخین دور مانده باشند. این تاریخ نگاران همان شاهزادگان قاجاری هستند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، کتاب «بینش و روش تاریخ‌نگاری شاهزادگان مورخ قاجار» نوشته‌ی محمدعلی برات‌زاده پژوهشی در تاریخ‌نگاریِ عصر قاجار و تاریخ‌هایی که شاهزادگانِ قجر نوشته‌اند. ما در هیچ دوره‌ای از تاریخ ایران به اندازه دوران قاجار، شاهزادگان مورخ نداشتیم. موقعیت طبقاتی شاهزادگان قاجاری و دسترسی ویژه آنان به تعلیم و تربیت خاص و نیز آموزش ویژه نظری، عملی و نظامی که تحت مراقبت در مدارس خصوصی داشتند، منجر به برتری آنان از علم و دانشی شد که سایر طبقات فاقد آن بودند. جای شگفتی است که مورخین به این شاهزادگان مورخ توجهی نداشتند.
این شاهزادگان مورخ عموما مغضوبین درگاه سلطنت بودند و حتا برخی اوقات زندگی آنان در هاله‌ای از ابهام فرو می‌رفت…
محمدعلی برات‌زاده در کتاب «بینش و روش تاریخ‌نگاری شاهزادگان مورخ قاجار»، با تمرکز بر شاهزداگانِ تاریخ‌نگارِ شاخصِ عصر قاجار و آثار آن‌ها و تأثیرشان بر تحول تاریخ‌نگاری و نیز تحولات سیاسی و اجتماعی و علمی در ایران، گذار از تاریخ‌نگاریِ سنتی به تاریخ‌نگاری جدید در دوره قاجار و عوامل مؤثر بر این گذار را مورد بررسی قرار داده است.
در کتاب «بینش و روش تاریخ‌نگاری شاهزادگان مورخ قاجار» به شرح زندگی و معرفی آثار تعدادی از شاخص‌ترین شاهزادگان قجرِ مورخ و بررسی سبک تاریخ‌نگاری آن‌ها و نوع تاریخ‌نگری‌شان پرداخته شده است. در این کتاب همچنین زمینه‌های تحول تاریخ‌نگاری در ایران و چگونگی این تحول در ایران دوره قاجار مورد بررسی قرار گرفته و به تحقیق در عوامل این تحول پرداخته شده است.
شاهزادگان به دلیل جایگاه طبقاتی خود به منابع و اسنادی دسترسی داشتند که دسترسی دیگران به آن آسان نبود. برخی شاهزادگان مسایل پشت پرده و پنهان شاهان قاجار را بر ملا کردند. آیان در وادیی قدم نهادند که دیگران وارد آن نشدند و یا حتا جرات گام نهادن در آن را نداشتند. شاهزادگان مورخ در ارتقا آگاهی سیاسی، تاریخی و استبدادستیزی نقش موثر داشتند و نقش آنان در تحولات فکری و فرهنگی به ویژه تاثیر بر زمینه‌سازی انقلاب مشروطیت موثر بوده‌اند.
کتاب «بینش و روش تاریخ‌نگاری شاهزادگان مورخ قاجار» در قالب ۴۴۷ صفحه با قیمت ۹۵ هزار تومان توسط نشر تاریخ ایران روانه بازار کتاب شده است.
بیژن تلیانی
