چالش صادرکنندگان با نفت ارزان روسیه/ مسکو رقیب تهران در بازار آسیا شد؟

محمود خاقانی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره احتمال ورود روسیه به بازارهای آسیاییِ نفت ایران اظهار داشت: بازار نفت و گاز ما در شرایط بسیار ویژه‌ای قرار گرفته و در حال تجربه اوضاع جدیدی هستیم به این معنا که به تدریج شاهد تغییر ساختار بازار هستیم، البته برخی به مسائل اوکراین مشکوکند که  این موضوع بین روسیه و غرب هماهنگ شده و اکنون مدیریت از دست رفته است، در حال حاضر در امریکا تورم بسیار بالایی شاهدیم و بایدن هم به این مسئله اذعان می‌کند و روسیه را بهانه می‌کند. 

وی افزود: زمانی روسای جمهور امریکا مردم را از کمونیسم و سوسیالیزم می‌ترساندند و می‌گفتند که باید هزینه کنیم تا قدرت اول نظامی جهان در برابر شوروی سابق باشیم و اکنون دنیا و بویژه اروپا را از مسلط شدن روسیه بر بازار انرژی می‌ترسانند و به مردم امریکا می‌گویند که باید وضع را تحمل کنید تا با روسیه مقابله کنیم. 

این کارشناس حوزه بین‌الملل انرژی گفت: در حال حاضر باتوجه به مسائل مبتلابه بازار انرژی برخی کشورها نهایت بهره را می‌برند، مثلا در بازار مثل چین، هند و ژاپن شرایط مناسبی پیش آمده و دو کشور بزرگ صاحب ذخایر نفت و گاز یعنی روسیه و ایران در شرایط مساوی هستند که هر دو تحریم هستند. همچنین معلوم نیست که برجام به سرانجام برسد و عاقبت آن مورد سوال قرار گرفته و انتظار می‌رود تحریم‌ها تداوم داشته باشد. در بازار شرق، ایران تحریم‌ها را برای درآمدهای نفتی دور می‌زند و درواقع ارزان می‌فروشد و در حالتی در رقابت با روسیه قرار گرفته، البته روسیه بازار را دور نمی‌زند، مثلا هند و چین قبول نکرده‌اند که در تحریم‌ها علیه روسیه شرکت کنند و رسما نفت روسیه را با قیمت ارزان می‌خرند، بنابراین شرایط خاصی برای برخی کشورها و نه فقط ایران بلکه دیگر اعضای اوپک در حال رقم خوردن است. 

وی ادامه داد: علاوه بر شرایط ایران در بازار نفت؛ عربستان، امارات و کویت هم در شرایط خوبی قرار نخواهند داشت یعنی کشورهایی که نفت خود را به بازارهای شرق ارسال می‌کنند قاعدتا باید با نفت ارزان روسیه رقابت کنند، حتی چین وارد مذاکره با فروشندگان نفت می‌شود که پول نفت را به یوان پرداخت می‌کند یعنی کشور صادرکننده نفت خام باید کالای مورد نیاز را از چین وارد کند، روسیه هم به طور جدی پافشاری می‌کند که پول گاز را به روبل دریافت کند و با حدود 4 تا 10 کشور بطور پنهان وارد مذاکره شده‌اند، بنابراین ما همزمان شاهد تغییر ساختار بازار نفت هستیم.

خاقانی با اشاره به تلاش‌ها برای تغییر واحد ارز در مبادلات نفتی به یوان و روبل گفت: اکنون باید منتظر بمانیم و ببینیم این تصمیمات اخیر در بازار در چه مسیری حرکت می‌کند، در همین حال نکته مهمی که در اروپا مدنظر است اینکه بهای بالای گاز برق و نفت ممکن است موجب کاهش مصرف شود در این صورت سرمایه‌گذاری‌ها دچار اشکال می‌شود.

وی بیان داشت: در کنار این مسائل سرمایه‌گذاران نفت که بیشتر از بانک‌های غربی هستند و اغلب هم در روسیه سرمایه‌گذاری کرده‌اند در شرایط خوبی نیستند، نزدیک 18 تا 20 میلیارد دلار از روسیه طلبکارند و چون روسیه را تحریم کرده و از این کشور خارج شده‌اند، بدهکاران روسیه هم خود را ملزم نمی‌دانند که بدهی را پرداخت کنند. در امریکا و اروپا بحث بر سر این است که این مطالبات به حساب‌های غیرقابل وصول واریز شود که نوعی ضرر و زیان سنگینی به بانک‌ها وارد می‌شود و توان سرمایه‌گذاری در منابع نفت و  گاز در نقاط دیگر دنیا از جمله ایران را کاهش می‌دهد. 

این کارشناس حوزه انرژی تاکید کرد: شرایط از نظر تحلیل و پیش‌بینی بازار بسیار مشکل است و نمی‌توان گفت که ایران چه سیاستی را در پیش بگیرد، آنچه مسلم است این وقایع تاثیر مثبت ندارد و ما باید برای تاثیرات منفی بیشتر خودمان را آماده کنیم.