موافقان و مخالفان پرورش کروکودیل در خراسان رضوی/ شرایط برای پرورش این حیوان در استان مناسب نیست / پرورش کروکودیل توجیه اقتصادی دارد

به گزارش خبرنگار ایلنا از مشهد، ۱۱ مهرماه سال جاری هم‌زمان با ورود ۸۰ سر کروکودیل به مشهد مقدس و رهاسازی آن‌ها در مزرعه پرورشی در «ملک‌آباد» فعالان محیط‌زیست هجمه زیادی در حمایت از این‌گونه به راه انداختند.

انتشار یک ویدئو با عنوان «آغاز تجارت خون‌بار در مشهد» توسط فعالان محیط زیست در فضای مجازی که سلاخی کروکودیل‌ها را نشان می‌داد باعث شد تا خیلی زود سرمایه‌گذاری چند میلیارد ریالی برای این تجارت به یک جنایت تلقی شود.

پرورش کروکودیل بسیار کاربردی است زیرا هیچ‌ یک از اجزای کروکودیل دورریزی ندارد و حتی خون کروکودیل به‌عنوان یک آنتی‌بیوتیک قوی کاربردهای بسیاری دارد و روی ویروس و قارچ هم اثرگذار است و لذا امروزه خون آن به صورت لیتری به فروش می‌رسد.

از گوشت کروکودیل نیز برای درمان روماتیسم، آسم و دردهای عضلانی و از پودر استخوان آن به‌صورت فرآوری شده برای سرطان پوست استفاده می‌شود، هر کروکودیل سالانه ۶۸ دندان می‌ریزد و همین تعداد نیز دندان جدید درمی‌آورد که از دندان‌های این جانور هم برای تزئینات استفاده می‌شود.

به‌طور حتم سرمایه‌گذاری هشت میلیارد تومانی در خراسان رضوی برای راه‌اندازی یک مزرعه پرورش کروکودیل برای بلیت‌فروشی و ایجاد جاذبه گردشگری چندان اقتصادی به نظر نمی‌رسد و از  آنجا که پرورش این حیوان برای درآمدزایی از پوست و گوشت آن هیچ منع قانونی و شرعی ندارد لذا با توسعه این مرکز به ظرفیت اسمی ۳۰۰ سر می‌تواند خراسان رضوی را به یکی از قطب‌های تولیدی و درآمدزایی آن هم با واحد دلار تبدیل کرد.

اگرچه پرورش کروکودیل به‌واسطه استفاده از پوست و گوشت آن و صادرات به کشورهای خارجی مقرون‌به‌صرفه بوده و توجیه اقتصادی دارد اما متأسفانه سروصدای بسیاری از دوستداران محیط‌زیست در خراسان رضوی باعث شد تا بسیاری از مسئولان حتی مدیرکل محیط‌زیست استان حرف خود را درباره سرمایه‌گذاری پس گرفته و منکر صادرات پوست و گوشت این حیوان شود.

پرورش کروکودیل و ارزآوری مناسب

مجید طاهر پور مدیر امور شیلات و آبزیان سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی در این باره اظهار داشت: مهم‌ترین دلیلی که ما این حوزه را انتخاب کردیم  بحث جاذبه‌های گردشگری‌ بوده است. بحث پرورش و تکثیر کروکودیل و صادرات آن به کشورهایی که متقاضی این قضیه هستند در این استان جدید و دارای جاذبه است.

وی در باره ارزآوری این گونه گفت: برآوردهای اولیه هنوز در حال انجام است اما چیزی که در حال حاضر می‌ توان به آن اشاره کرد اشتغال‌زایی بسیار مطلوب در این مزرعه است. استان خراسان رضوی سالانه پذیرای بیش از ۳۰میلیون زائر در طول سال است که این مزرعه می‌تواند یکی از قطب‌های بسیار خوب توریستی و گردشگری استان  شود. با این حال با توجه به اینکه مرکز تازه فعال‌شده است هنوز کارشناسانی جهت همکاری از داخل و خارج استان به ما ملحق نشده اند ولی پیش‌بینی می‌شود از کشور مالزی کارشناسان بسیاری برای توسعه همکاری مراجعه کنند، البته همان‌طور که گفتم از این حیث هنوز به جمع‌بندی نرسیده‌ایم  و لذا در این خصوص می‌توانیم یک ماه تا ۴۰روز آینده درباره آن مفصل‌تر صحبت کنیم.

طاهرپور با اشاره به اینکه بالغ‌ بر هشت میلیارد تومان تاکنون برای راه اندازی این پروژه سرمایه‌گذاری شده است افزود: در استان خراسان ما فقط یک مزرعه را به این مهم اختصاص داده‌ایم اما در کل کشور هم تعداد مراکزی که در این خصوص فعالیت می‌کنند خیلی انگشت‌شمار هستند شاید دو تا سه مرکز در جنوب کشور مراکزی در قشم و دیگری سمت ملایر یا همدان قرار دارد.

وی ادامه داد: اولویت ما بحث صادرات و جاذبه‌های گردشگری است البته نگرانی‌هایی در خصوص وضعیت بهداشت و مسائل پوستی وجود دارد که من مطمئنم  این مشکل هم به‌مرور زمان  با توسعه این پروژه برطرف خواهد شد البته این نگرانی‌ها که از سمت محیط‌زیست مطرح شد به‌جا بوده  ولی به‌مرور مرتفع خواهد شد.

شرایط نامناسب استان برای پرورش کروکودیل

مدیر امور شیلات و آبزیان سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی بیان کرد: متأسفانه شرایط استان برای پرورش کروکودیل مساعد نیست اما با توجه اینکه پرورش این خزنده در محیط بسته است  یعنی تمام عواملی که کروکدیل برای پرورش نیاز دارد  با توجه به تجهیزات نوین برای آن فراهم می شود لذا محل رشد هیچ تفاوتی با مراکز دیگر ندارد و مشکلی از این‌جهت وجود نخواهد داشت.

طاهرپور تصریح کرد: در حوزه پرورش کروکودیل در استان بسیار نو پا هستیم لذا بیشتر افرادی که در این‌ حوزه فعال هستند تعاملاتی با شرکت‌های فعال در این حوزه چه در خارج و چه در خارج کشور برای نحوه اداره و نگهداری کسب می کنند. با توجه به دوره‌هایی که این افراد و سرمایه گذاران چه در داخل  و چه در خارج کشور می‌بینند همچنین نظراتی که همکاران ما در حوزه جهاد کشاورزی به آن ها ارائه می‌دهند سعی می شود تا روش‌های نوین برای نگهداری از این حیوان و توسعه این صنعت به کار گرفته شود.

وی گفت: این دانش‌ها بر اساس آخرین مقالات و آخرین یافته‌های دریافتی از مراکز دیگر پرورش کروکودیل است لذا خوشبختانه مشکل نداریم و تقریباً بر تمام ‌مسائلی که پرورش‌دهنده کروکودیل از آن‌ مطلع است ما نیز آمادگی کامل را داریم.

نظر متفاوت فعالان محیط زیست

علی کشمیری  یکی از فعالان محیط زیست و عضو هیأت مدیره شبکه سمن‌های محیط زیستی خراسان رضوی در این خصوص اظهار کرد: پس از انتقادهای فراوانی که به پرورش کروکودیل در مشهد با هدف بهره‌کشی اقتصادی و سلاخی بی‌رحمانه این حیوانات شد، حالا ادعا می‌شود  مجوز پرورش کروکودیل با هدف جذب گردشگر صادر شده است در حالی‌که جانمایی این مزرعه این موضوع را کاملا نقض می‌کند.

این فعال محیط زیست ادامه داد: مزرعه پرورش کروکودیل در ۳۵ کیلومتری مشهد قرار دارد جایی که هیچ امکاناتی نیست در حالی‌که باغ وحش مشهد در شهر و در نزدیکی ایستگاه اتوبوس و مترو قرار دارد، گردشگر به راحتی می‌تواند به آنجا برود و هم کروکودیل ببینید و هم صدها حیوان دیگر را تماشا کند و از امکانات آنجا استفاده کند؛ هیچ گردشگری به ۳۵ کیلومتری مشهد نمی‌رود.

وی خاطرنشان کرد: این ادعا را در حالی مطرح می‌کنند که گفته شده سرمایه‌گذار ۸ میلیارد تومان برای این مزرعه کروکودیل هزینه کرده این مبلغ در آن نقطه هیچ توجیهی ندارد و هیچ مجوزی از اداره کل گردشگری و میراث فرهنگی نگرفته‌اند.

این فعال حقوق حیوانات با بیان اینکه ادعا شده که باغ وحش‌ها مشتری این کروکودیل‌ها هستند به چند دلیل این موضوع کاملا مردود است، اول اینکه هم اکنون ۳۰۰ سر کروکودیل در سه مزرعه نوپک قشم، ملایر در استان همدان و ملک آباد مشهد داریم. مگر گنجایش و ظرفیت باغ وحش‌های ایران چند سر کروکودیل است؟ از طرفی تعداد باغ وحش‌هایی که شرایط نگهداری استاندارد از کروکودیل‌ها را دارند کمتر از پنج باغ وحش در کل ایران است، اینها قرار است به کدام باغ وحش داده شوند؟ در عین حال مسئولان  باغ وحش‌ها  برای خرید حیوانات می‌توانند مستقل عمل کنند یعنی همان‌طور که گورخر، زرافه و سایر حیوانات را می‌خرند اگر کروکودیل هم نیاز داشته باشند می‌توانند بخرند، این توجیه پذیرفته نیست.

محیط زیست مجوز بهره برداری داده است، نه کشتار

کشمیری متذکر شد: محیط زیست گفته که ما مجوز بهره‌برداری داده‌ایم نه پروانه کشتار، مسلما یک مرغداری هم کشتار را در جای دیگری انجام می‌دهد نه در محل پرورش مرغ‌ها؛ دستورالعملی که محیط زیست به آن استناد می‌کند و می‌گوید  ما آن را سختگیرانه و مو به مو اجرا کرده‌ایم دستورالعملی است به نام تکثیر و پرورش کروکودیل در اسارت؛ یک دستورالعمل ۱۲ ماده‌ای که در ماده شماره ۴ بند ۱۷ آن نوشته شده کشتار کروکودیل‌ها ضمن رعایت اصول و موازین بهداشتی و تهویه محل باید بدون استفاده از اسلحه و با استفاده از چاقو و قطع نخاع انجام  گیرد و این دقیقا همین موضوعی است که ما به آن اعتراض می‌کنیم.

این فعال و پژوهشگر محیط زیست گفت: پرورش حیوانات با قصد استفاده از پوست‌شان برای تولید کفش، کیف، کمربند و یا پالتو در خیلی از نقاط دنیا و توسط برندهای معروف در حال برچیده شدن است، اصرار بر انجام این روش اشتباه باعث ایجاد بدعت توسط ما می‌شود؛ شاید عده‌ای از افراد پولدار برای فخرفروشی یا نشان دادن ثروت خود هوس کنند پالتوی پوست ببر یا پلنگ بر تن کنند، باید به نیاز آنها هم پاسخ بدهیم.